Levensfasen

Veel ouderen merken dat ze niet meer zo lang of diep slapen als vroeger. En dat klopt: het lichaam heeft op latere leeftijd vaak iets minder slaap nodig, meestal zo’n 6 tot 7 uur per nacht. Dat komt omdat de interne biologische klok verschuift. Ouderen maken minder melatonine aan (het hormoon dat je slaperig maakt) en slapen daardoor korter en oppervlakkiger.  

Herken je dit? 

• Je valt ’s avonds op de bank al bijna in slaap, terwijl het pas 20.30 uur is. 
• Om 5.00 uur in de ochtend ben je klaarwakker, zelfs als je niet hoeft op te staan. 
• Je slaapt lichter: elk geluid wekt je, of je moet vaker naar het toilet. 
• Een dutje na de lunch voelt heerlijk, maar dan slaap je ’s avonds weer lastiger in. 

Naarmate je ouder wordt verandert het slaappatroon opnieuw. Veel ouderen lopen tegen slaapproblemen aan. Denk bijvoorbeeld aan: 

• Moeite met inslapen: je ligt lang wakker, ook al ben je moe. 
• Nachtelijk wakker worden: je wordt meerdere keren per nacht wakker, soms zonder duidelijke reden. 
• Vroeg wakker worden: je wordt standaard om 4.30 of 5.00 uur wakker, terwijl je nog zou willen doorslapen. 
• Rusteloze nachten: je ligt te woelen of piekert veel, bijvoorbeeld over gezondheid of herinneringen. 

Deze veranderingen zijn voor veel mensen herkenbaar en kunnen soms frustrerend zijn. Zeker als je vroeger als een blok sliep en nu 's nachts meerdere keren op de klok kijkt.  

Tip: Kijk liever niet op de klok in de nacht, dit kan frustratie geven wat averechts werkt. 

Ook kunnen bepaalde zorgen of eenzame gevoelens naar de voorgrond komen wanneer je in bed ligt. Daarnaast kunnen lichamelijke klachten ook een rol spelen. Denk aan: 

• Pijnklachten of stijfheid.
• Vaak naar het toilet moeten.
• Bijwerkingen van medicatie. 

Het is goed om te weten dat een kortere of lichtere slaap niet per se slecht is zolang je je overdag redelijk fit voelt. Maar blijf je vermoeid of merk je dat slaap een struikelblok wordt? Dan is het goed om te kijken wat je kunt doen om je nachtrust te ondersteunen. 

• Beweeg dagelijks, liefst buiten. 
• Ga elke dag rond dezelfde tijd naar bed en sta op hetzelfde tijdstip op.
• Vermijd dutjes na 15.00 uur en in slaap vallen in de avond op de bank. 
• Maak het avondritueel rustgevend door bijvoorbeeld een warme douche, rustige muziek, lezen of puzzelen.