Vrienden worden met mensen die je niet leuk vindt? Dat doe je natuurlijk niet. Maar als het gaat om een arts, zoek je niet zo snel door tot je een fijne arts hebt gevonden. Zonde, want een goede verstandhouding met je arts is zeer belangrijk. Als je je op je gemak voelt bij een specialist of verpleegkundige, durf je eerder vragen te stellen. Je krijgt dan antwoorden die je misschien nodig hebt om de behandeling vol te houden. En dingen die niet goed gaan worden eerder duidelijk.
6 tips om tóch die ene vraag te stellen
Heb je een prettige arts? Fijn, want dat is stap één voor een goed gesprek. De tweede stap: heb lef en durf alle vragen die je hebt te stellen. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. De helft van de patiënten ervaart barrières in een gesprek met een arts. Vooral kwetsbare mensen, zoals chronisch zieken, durven tijdens een gesprek met hun arts niet verder te vragen. De meesten willen niet lastig zijn of hebben het idee dat de arts te weinig tijd heeft. Vooral onze eigen gedachten maken dus dat we soms een vraag niet stellen die we eigenlijk wel willen stellen. Hoe pak je dat aan?
- Oefen je vraag een paar keer hardop voor het gesprek. Dan kun je je vraag ter plekke gemakkelijker uitspreken.
- Neem iemand die je vertrouwt mee naar het gesprek. Durf je een vraag niet te stellen, dan kan deze persoon je helpen. En het is natuurlijk ook fijn om een paar extra oren mee te hebben - twee horen meer dan één!
- Begin je vraag met: "Ik vind het lastig om deze vraag te stellen, maar...".
- Vul het antwoord niet zelf in. Soms heb je de neiging om van te voren al het antwoord te bedenken. Hij/zij zal dit wel antwoorden, dus die vraag stel ik maar niet. Pas door het te vragen kun je dit vaststellen.
- Stel die lastige, maar belangrijke vraag als eerste. Een valkuil is die te bewaren en ineens is de tijd op... Dat voelt als 'gered door de bel', maar feitelijk weet je dan nog niet wat je echt zou willen weten.
- Schrijf je vragen op voor je naar het gesprek gaat en geef het briefje eventueel aan je arts, zodat je geen vraag vergeet.
Noteer de antwoorden op de vragen, of neem het op. Zo kun je het, eenmaal thuis, nog navertellen.
Durf jij deze vragen te stellen?
Sommige vragen stel je zonder enige moeite aan je arts, maar voor andere vragen moet je misschien een drempel over. Mag je dit wel vragen? Is het niet te persoonlijk? Kom ik dom over? Weet: je hebt het recht om vragen te stellen. En elke vraag die in jouw hoofd opborrelt, is een geschikte vraag om te stellen. Zoals deze zeven vragen.
Vraag 1: ik gebruik liever geen medicijnen. Wat zijn mijn andere opties?
Bij de behandeling van reuma staan medicijnen meestal centraal. Ze zijn vaak gericht op twee zaken: het bestrijden van pijn en het wegnemen van ontstekingen. Meestal zijn medicijnen noodzakelijk, toch kunnen soms andere behandelingen voldoende helpen of ondersteund worden met medicijnen. Zo kun je klachten soms verminderen met aanpassingen in je leefstijl; afvallen, bewegen, gezond eten, stoppen met roken. Ook een fysiotherapeut of podotherapeut kan veel betekenen. Stel deze vraag zeker aan je arts, want je hebt het recht om te weten welke opties je nog meer hebt. Een goede arts geeft ook leefstijltips of kan je doorverwijzen naar bijvoorbeeld een diëtist of fysiotherapeut.
Vraag 2: moet ik de medicijnen ook innemen als ik me (langere tijd) goed voel?
Meestal is het antwoord: ja. Sterker nog, vaak zorgen de medicijnen ervoor dat jij je goed voelt. De reden hiervoor is dat de medicijnen dan optimaal hun werk in je lichaam doen, op korte en op lange termijn. Je kunt er nieuwe of andere klachten mee voorkomen. En het zorgt dat je klachten van dit moment stabiel blijven of verbeteren. Neem je het medicijn niet, dan duurt het herstel langer of houd je last van je aandoening. Maar het is geen gekke vraag. Integendeel! Het kan namelijk zo zijn dat je genoeg hebt aan een lagere dosering of milder medicijn en soms kan stoppen wel degelijk.
Tegenwoordig komt het vaak voor dat bij mensen met reuma de ontstekingsactiviteit langzaam verdwijnt. Om die reden wordt er wel eens geprobeerd om de reumamedicijnen te verminderen. Het je ontstekingsreuma, dan kun je soms op proef een biologische reumaremmer afbouwen en op zoek gaan naar de laagste effectieve dosering. Zo blijft de ziekte onder controle, maar krijg je zo min mogelijk medicatie binnen. Zelf minderen of stoppen wordt altijd afgeraden, omdat het belangrijk is om een bepaald schema aan te houden en de ziekteactiviteit goed in de gaten te houden.
Vraag 3: worden de medicijnen vergoed?
Geeft de reumatoloog tijdens het gesprek aan dat je baat kunt hebben bij een bepaalde behandeling of een soort medicijn, dan spring je misschien een gat in de lucht. Maar wacht even, want wat zijn de kosten hiervan? Het zou mooi zijn als de arts dit uit zichzelf zegt, maar de praktijk wijst anders uit. Het is wel belangrijk om er naar te vragen, zodat je niet voor verrassingen komt te staan. Het voelt misschien als een stomme vraag, want je wilt toch geholpen worden? Natuurlijk, maar je wilt ook weten waar je aan toe bent.
Of een behandeling of hulpmiddel wordt vergoed, hangt af van je zorgverzekering en soort reuma. Het verschilt ook per jaar, dus laat het goed uitzoeken door je arts of zorgverzekeraar. Voorkom dat je zelf continu aan de telefoon hangt; je hebt het recht om de kosten en vergoeding te weten en de zorgverzekeraar heeft de plicht om dit uit te zoeken. Vraag ook naar het verplichte eigen risico en een eventuele eigen bijdrage.
Vraag 4: zal ik het u laten zien?
Kom je op gesprek bij de reumatoloog, dan zal die vragen hoe het met je gaat. Je kunt het dan hebben over de klachten, de reumatoloog kan medische feiten aanhalen en er kan onderzoek gedaan worden. Maar dat is niet het enige: je kunt tijdens een gesprek ook laten zien wat er aan de hand is. Heb je last van je knieën, vraag dan bijvoorbeeld of de reumatoloog wil zien hoe je loopt. Is je arm gezwollen, dan kun je niet alleen de zwelling laten zien maar vertel ook wat niet meer lukt, zoals het dichtknopen van je blouse. Door handelingen te laten zien of te vertellen wat moeite kost, kan een behandelplan beter worden aangepast en krijg je soms ook direct goede tips.
Vraag 5: mag ik tussen de afspraken bellen als ik klachten heb?
Heb je reuma, dan hoef je niet maandelijks naar het ziekenhuis. Meestal kom je één keer per jaar of halfjaar. Maar wat als je tussendoor klachten of vragen hebt en hiervoor een deskundige wilt spreken? Vaak is een extra consult of een telefonisch consult best mogelijk. Soms heb je dan geen rechtstreeks contact met de reumatoloog of fysiotherapeut, maar loopt dit via een secretaresse. Soms geeft een reumatoloog wel een emailadres of telefoonnummer waarop hij/zij te bereiken is. Het handigste: vraag je reumatoloog naar de mogelijkheden. Het is een heel logische vraag en het is fijn om te weten wat je kunt doen bij klachten of een spoedgeval.
Vraag 6: mag ik een second opinion?
Natuurlijk heb je recht op een second opinion van een arts die niet bij de behandeling is betrokken. Maar je behandelaar vertellen dat je een tweede mening wilt, kan lastig zijn. Bedenk dat zo'n gesprek voor artsen heel gewoon is. Beschouw het dan ook niet als iets negatiefs; je wilt gewoonweg het beste voor je gezondheid en een second opinion is een vorm van ondersteuning om je besluit te kunnen nemen. Degene die de second opinion geeft, neemt de behandeling overigens niet over. Het is dus belangrijk om je verzoek met je eigen arts te bespreken, die blijft de hoofdbehandelaar.
Je mag voor een second opinion zelf een arts uitzoeken, maar je kunt ook je behandelend arts vragen om hierbij te helpen. Specialisten kunnen rechtstreeks, dus zonder tussenkomst van de huisarts, verwijzen naar een andere specialist. Let er wel op dat sommige zorgverzekeraars een second opinion alleen vergoeden als je een verwijzing hebt.
Vraag 7: heeft het effect op mijn seksleven?
Vraag je je af wat de effecten zijn van reuma op alles wat er tussen de lakens gebeurt? Ben je benieuwd of de medicijnen ervoor zorgen dat je minder zin hebt? Of ben je vaak te moe? Overleg vooral met je arts, want seks hoort fijn te zijn ook als je reuma hebt. Een arts kan je helpen om ervoor te zorgen dat de seks weer fijn wordt. Reuma hoeft seks namelijk niet in de weg te staan, soms moet je alleen weten hoe je het aanpakt. Als je huisarts of reumatoloog niet kan helpen, kun je terecht bij een gynaecoloog of seksuoloog. Je arts kan je doorverwijzen, maar je kunt ook zelf een afspraak maken.
Leven met Reuma
Wil je meer informatie, adviezen, tips en ervaringsverhalen van verschillende mensen met reuma ontvangen? Schrijf je dan in voor de maandelijkse Leven met Reuma nieuwsbrief.
Schrijf je nu in
