Wat is suiker eigenlijk?
Suiker of sacharose is een zoete stof, die van nature voorkomt in voedingsmiddelen zoals fruit, maïs, suikerriet en suikerbiet. Daarnaast zitten er suikers in melk (lactose). Van de suikerbiet wordt de witte kristalsuiker gemaakt.
Suiker valt onder de groep koolhydraten en kan uit 1 of meer suikermoleculen bestaan die je sachariden noemt. Je kunt je deze sachariden een beetje voorstellen als kralen aan een ketting.
Monosachariden bestaan uit 1 sacharide of 1 kraal, zo zijn fructose, galactose (melksuiker) en glucose allemaal monosachariden. Lactose, maltose, sucrose zijn disachariden en bestaan uit 2 suikermoleculen of 2 kralen.
De keten van suikermoleculen kan ook nog veel langer worden en een hele ketting vormen, maar dan noem je het in de volksmond geen suiker meer. Zo bevat het zetmeel in aardappelen en graanproducten veel langere ketens suikermoleculen.
De meeste suikers bestaan uit glucose, fructose of een mengsel daarvan. Dit geldt voor alle soorten suiker (rietsuiker, bietsuiker en druivensuiker) maar ook voor de siropen zoals agave siroop, ahornsiroop en honing.
Verschillende benamingen voor suiker
Als je kant en klare producten koopt zoals koekjes, drop en snoep, maar ook bij sommige hartige producten, vind je op de verpakking verschillende soorten benamingen voor suiker. Dat kan soms verwarrend zijn, zeker als je suiker wilt vermijden.
Hieronder vind je een rijtje met andere benamingen voor suiker:
- dextrose
- moutextract
- karamel
- fructose
- glucose,
- maltodextrine
- maltose
- melasse
- sacharose
- vruchtenextract
Hoe zit het met ‘gezonde’ zoetstoffen zoals agavesiroop, ahornsiroop, Stevia, honing en kokosbloesemsuiker?
Tegenwoordig zijn er heel wat zoetstoffen op de markt die een gezond imago hebben. Dat komt omdat deze in tegenstelling tot gewone suiker niet geraffineerd zijn. Hierdoor bevatten ze vaak nog een kleine hoeveelheid mineralen, vitaminen en andere bioactieve stoffen zoals in honing.
Echter het blijven nog steeds gewoon suikers omdat deze zoetstoffen glucose, fructose of een mengsel daarvan bevatten. Je lichaam zal ze dan ook als zodanig herkennen en verwerken. Dat betekent dat ook deze suikers de bloedsuikerspiegel verhogen en zorgen voor een insulinereactie.
Alleen Stevia heeft geen effect op je bloedsuikerspiegel en is in die zin wel een gezonde vervanger van suiker.
Hoe wordt suiker afgebroken in het lichaam?
Voor alle suikers is de manier van opname en de stofwisseling hetzelfde. De suikers die uit meerdere sachariden bestaan worden eerst gesplitst door een enzym. Glucose en fructose gaan vervolgens naar de lever en dan naar het bloed, hier verhogen ze de bloedsuikerspiegel. Het hormoon insuline zorgt dat de glucose door de cellen verband kan worden.
In de lever kan een klein voorraadje suiker worden opgeslagen in de vorm van glycogeen, ook de spieren hebben een kleine opslagplaats. Altijd handig als je snel energie nodig hebt, bijvoorbeeld als je ineens hard moet rennen. Het overschot aan suiker wat niet opgeslagen kan worden of wat je niet verbrand wordt omgezet in vet.
De verwerking van fructose loopt iets anders. Dit wordt in de lever omgezet in glycogeen (voorraad), vetzuren en triglyceriden. Dit is ook de reden dat als je veel fructose gebruikt je een vette lever kan krijgen.
Het is schokkend om te zien dat steeds meer jonge kinderen last hebben van leververvetting. Dit omdat glucose-fructosestroop in ontzettend veel producten zit, zoals in frisdrank.
Is alle suiker dan gewoon hetzelfde?
Ja! Alle suikers zijn in de basis hetzelfde. Alleen bevatten sommige suikers zoals kokosbloesemsuiker of ahornsiroop dus nog wat mineralen en zitten er in honing weer andere waardevolle stoffen.
Fruit bevat suiker, maar omdat er vezels bij zitten kan je lichaam deze suiker rustiger verwerken en stijgt de bloedsuikerspiegel niet zo snel.
Vruchtensappen zijn een ander verhaal, want als je vruchtensap drinkt, krijg je niet alleen de fruitsuikers binnen van meerdere vruchten, maar je mist ook de vezels die zorgen dat de suiker niet al te snel de bloedsuikerspiegel verhoogt.
Van te veel vruchtensappen kun je dus net als van frisdrank dik worden. Want zoals je weet, de suiker die je niet verbrandt, wordt omgezet in vet.
Conclusie
Het beste kun je alleen suikers in hun natuurlijke verpakking eten zoals in fruit of gedroogd fruit. Daarnaast kun je best met mate wat honing of ahornsiroop gebruiken en ook van een vruchtensap op zijn tijd krijg je echt niet meteen overgewicht. Maar niet overdrijven dus!
