Ons lichaam heeft een prachtig werkend mechanisme om het lichaam te beschermen tegen indringers zoals bacteriën, virussen en andere ziekteverwekkers. Dit is onze weerstand, die door artsen het immuunsysteem genoemd wordt.
Onze weerstand werkt lang niet altijd optimaal. Ieder mens wordt van tijd tot tijd verkouden, kan een koortslip krijgen of last hebben van een schimmel. Wie reuma heeft, loopt de kans een iets zwakker afweersystmeem te hebben dan anderen. Dat kan komen doordat je door de reuma slechter slaapt - en juist slaap is een belangrijke voorwaarde voor de opbouw van een sterke weerstand. Wie reumamedicijnen slikt, moet extra alert zijn. Er zijn reumamedicijnen die zorgen voor een verminderde weerstand.
Voor ieder mens is het belangrijk het afweersysteem zo sterk mogelijk te maken, maar voor mensen met reuma geldt dat in het bijzonder. Hoe zit dit precies? En hoe versterk je dit systeem? Om dat te onderzoeken, zoomen we eerst in op ons immuunsysteem - waar zit je weerstand?
Schadelijke bacteriën en virussen
Hij is er wel, maar je ziet hem niet. Je weerstand zit verstopt en deze kun je niet, zoals je longen of hart, eenvoudig in je lichaam terugvinden of aanwijzen. Het is verbonden aan verschillende organen en mechanismen in ons lichaam. Simpel gezegd zorgen allereerst alle bacteriën op en in je huid, mond en darmen dat je schadelijke bacteriën en virussen worden uitgeschakeld. Ook je slijmvliezen, lymfeklieren, beenmerg, milt en thymus dragen hun steentje bij. Een goede weerstand is dus een samenspel van allerlei organen en lichaamsprocessen. Samen zorgen ze ervoor dat je niet ziek zult worden. En, als het toch gebeurt, je zo snel mogelijk herstelt.
Verlaagde weerstand
Als je zo'n geweldig lichaam hebt met al die soldaten die overal kunnen vechten tegen schimmels, bacteriën en virussen, waarom word je dan toch ziek? Dan kan komen omdat een ziekteverwekker zo krachtig is, dat je er gewoon niet tegen opgewassen bent.
Het kan ook komen omdat het afweersysteem tijdelijk, of juist al heel lang, niet zo sterk is als het zou moeten zijn. In dat geval spreken we van een verlaagde weerstand.
Er zijn groepen mensen die extra vatbaar zijn. Bijvoorbeeld zestigplussers en mensen die medicijnen gebruiken. Ook mensen met reuma hebben veelal een verlaagde weerstand, waardoor ze sneller ziek worden en bijvoorbeeld griep kunnen krijgen.
Reuma en een verstoord immuunsysteem
Bij ontstekingsreuma is een verstoord immuunsysteem de oorzaak van de ziekte en klachten. Het immuunsysteem valt namelijk lichaamseigen eiwitten aan; het maakt geen onderscheid tussen goede en slechte organismen. Wat er precies misgaat in het immuunsysteem en hoe dit komt, is onduidelijk. Maar door het ontregelde immuunsysteem ontstaan de bekende reumatische klachten, zoals ontstoken gewrichten, vermoeidheid, spierzwakte en pijnlijke gewrichten.
Je kunt je vast voorstellen dat deze klachten en een aandoening als reuma aandacht opeisen van je lijf. Je slaapt vaak slechter en je kunt stress ervaren door de pijn en zorgen die je hebt. Dat maakt je weerstand er niet beter op.
Gevolgen van griep bij reuma
Ook mensen met reuma die ontstekingsremmers of afweeronderdrukkende medicijnen gebruiken, hebben een verlaagde weerstand. Vandaar dat zij een uitnodiging krijgen voor een gratis griepprik. Dat gebeurt omdat je niet alleen eerder griep kunt krijgen, maar ook omdat de gevolgen van griep ernstiger kunnen zijn als je immuunsysteem minder goed werkt. De griep kan bijvoorbeeld de reumatische aandoening verergeren. Soms kan dit ernstige risico's voor je gezondheid met zich meebrengen, zoals een longontsteking of bacteriële infectie.
Versterk je weerstand bij reuma
Je weerstand versterken is altijd een goed idee, maar een must als je reuma hebt. Probeer goed te slapen, veel te bewegen, ontspanning op te zoeken en natuurlijk gezond te eten. Goed slapen is soms makkelijker gezegd dan gedaan, omdat je juist door de reuma vaak slechter slaapt. Probeer die vicieuze cirkel zo veel mogelijk te doorbreken, door een goede slaaphygiëne. Slaap niet overdag, ga op tijd naar bed, houd de slaapkamer koel en donker en probeer zo ontspannen mogelijk naar bed te gaan. En natuurlijk: eet gezond. Naast slaap is voeding de basis van je weerstand.
10 voedingsmiddelen voor een betere weerstand
Gelukkig kan gezond eten je helpen! Zorg natuurlijk eerst voor variatie, zodat je alle voedingsstoffen binnenkrijgt. Kook bovendien altijd met verse ingrediënten, daar zitten meer voedingsstoffen in dan in kant-en-klaar maaltijden. Er zijn tot slot voedingsmiddelen die je weerstand een boost geven. Eet die volop.
Deze 10 voedingsmiddelen en voedingsstoffen helpen het afweersysteem en beïnvloeden daarmee de chronische ontstekingsprocessen:
- granen, sojabonen,kip, tonijn en groenten zitten vol selenium. Selenium beschermt als antioxidant de rode bloedlichaampjes en cellen tegen beschadigingen. Ook kan het ontstekingen verminderen. Een goed weerstandsstofje dus;
- Knoflook helpt verkoudheid te voorkomen door het stofje allicine en is een eeuwenoud gezondheidsadvies;
- eet veel bladgroenten (kropsla, spinazie, boerenkool en raapsteel), pompoenpitten en amandelen. De reden? Er zit veel magnesium in. Stress verlaagt onze weerstand en dat kunnen we deels opvangen met magnesiumrijke voeding. Spanning en stress vreten namelijk aan de voorraad magnesium in ons lichaam - vul die op tijd aan;
- spinazie en zeewier eten is een goed idee, omdat er ijzer in zit. IJzer maakt ons sterker. Of beter gezegd: te weinig ijzer eten maakt ons slap en moe en verlaagt je weerstand;
- wat je in je mond stopt, moet ook lekker zijn voor je darmbacteriën. En waar houden die van? Vezels! Die zitten onder andere in volkoren granen, groenten, fruit en lijnzaad;
- kurkuma wordt al eeuwenlang gebruikt om zijn werking als antioxidant. Het is ontstekingsremmend, antibacterieel en schimmelwerend;
- vitamine C kan natuurlijk niet achterblijven, het is een van de belangrijkste vitamines voor je weerstand. Je vindt het in groente en fruit, van kool tot sinaasappels;
- zet bonen, vis en eieren op je boodschappenlijstje. Hier zitten veel eitwitten in en die zijn een belangrijke bouwstof voor je lijf. Je hebt het nodig voor het produceren van onder andere anti-lichamen en enzymen voor het immuunsysteem;
- melkproducten, sinaasappels en vette vis - eet ze vanwege de vitamine D. Deze vitamine helpt griep te voorkomen. Je haalt het natuurlijk vooral uit daglicht, maar het zit ook in ons eten;
- voldoende water drinken voorkomt uitdroging van de slijmvliezen en houdt het immuunsysteem in goede conditie. Drink per dag minimaal twee liter vocht.
