1. Doorzettingsvermogen
Elke topsporter kent tegenslagen, denk aan het verliezen van een wedstrijd, het oplopen van een blessure of niet worden opgesteld tijdens een wedstrijd. Maar: ze geven niet op. Waarom niet? Ze hebben een doel voor ogen en de sport is hun passie. Jij hebt vast ook momenten waarop het niet meezit: omdat je bijna niet kunt staan op je voeten vanwege de pijn of omdat je vaak te maken hebt met onbegrip over reuma. Geef dan niet op! Probeer positief te blijven en door te zetten. Dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Hoe zorg je ervoor dat je niet blijft hangen in een slechte vibe?
Praktische tip: neem even de tijd voor jezelf, voordat je verstrikt raakt in het doordenken. Haal diep adem en kom even tot rust. Je kunt ook objectief gaan analyseren: wat ging goed, wat ging minder goed en hoe kan ik het beter doen? Schrijf dit ook op, dat maakt het vaak een stuk helderder. Stel jezelf dagelijks kleine doelen en vier het als je een doel hebt behaald.
2. Angsten overwinnen
Faalangst speelt een grote rol bij topsport, maar ook angst om de grens op te zoeken, angst voor blessures, angst om te vallen en de angst om niet te winnen. Ja, topsporters zijn net als anderen ook onzeker en kampen met angsten. Tegelijkertijd overwinnen zij hun angsten, gewoonweg omdat ze zich geen twijfel of angst kunnen permitteren. Want onzekerheid zorgt voor fouten en klachten. Ook bij reuma kan angst, stress, twijfel en onzekerheid - de meer negatieve emoties - een trigger zijn voor vermoeidheid en pijn. Praktische tip: zet negatieve gedachten en verwachtingen en angsten om in positieve verwachtingen. Verlies daarbij de feiten niet uit het oog. Heeft iemand dat echt gezegd of interpreteer jij het zo? Kun je echt niet meer sporten of durf je niet door angst om te vallen? Vaak wordt angst niet bepaald door de feiten, maar door verwachtingen en emoties. Door je bewust te zijn van deze gedachten en verwachtingen, kun je problemen en angsten voor zijn of ze oplossen.
3. Verschillende identiteiten
Sport is voor een topsporter de rode draad in het leven. Tegelijkertijd is dat ook de belangrijkste reden voor (mentale) klachten: topsporters identificeren zich sterk met waar ze goed in zijn, hun sport. Maar als een sporter vergeet dat er ook nog andere identiteiten zijn, zoals die van partner of vrijwilliger, gaat het mis. En dat geldt natuurlijk ook voor jou. Je hebt reuma, maar dat betekent niet dat jij (alleen je) reuma bent.
Praktische tip: maak tijd om je verschillende identiteiten een plek te geven en wees bewust als je de rol van ouder, partner of vriendin aanneemt. Door hier bewust mee bezig te zijn, wordt het gemakkelijker om jezelf los te koppelen van je ziekte en in te zien dat je écht niet zo anders bent als mensen die geen reuma hebben.
4. Geloven in je eigen kunnen
Een atleet die zichzelf vergelijkt met de andere atleten op een atletiekbaan, verliest onmiddellijk. Als topsporter is het belangrijk om je te focussen op jezelf en te geloven in je eigen kunnen. Iedere topsporter die voor goud gaat, gelooft in zichzelf. Dat zou natuurlijk iedereen moeten doen: geloven in zichzelf. Soms is dat best lastig, zeker als je veel te maken krijgt met onbegrip. Als je op je werk aangeeft vaak vermoeid te zijn door de reuma en je wordt daardoor overgeslagen bij het toewijzen van bepaalde taken - dan is de kans groot dat je niet gaat geloven in je eigen kunnen. Hoe voorkom je dat je door anderen wordt beïnvloed en je wel gaat geloven in je eigen kunnen (en daardoor ook makkelijker voor jezelf opkomt)?
Praktische tip: durf te geloven in jezelf en je zult verder komen dan je denkt. Wat houdt je nu tegen om in jezelf te geloven? En met welke overtuigingen ga jij korte metten maken? Maak een lijstje met waar je goed in bent en je energie van krijgt en besteed daar meer aandacht aan. Of schrijf elke avond op wat er die dag goed ging en op welke manier je jezelf hebt verrast.
5. Je lichaam leren kennen
Bij topsport is het belangrijk om je eigen lichaam te kennen. Mensen met reuma kunnen daar veel van leren: door je eigen lichaam te leren kennen, kun je veel meer aan. Een topsporter is zo getraind dat hij of zij elk verschil voelt. Ze richten zich grotendeels op wat er zich in het lichaam afspeelt. Als je leert naar je lichaam te luisteren, ontspan je gemakkelijker en kunnen klachten als vermoeidheid en pijn verminderen.
Praktische tip: houd in een dagboek bij wanneer je welke klacht ervaart en wat je toen aan het doen was. Zo kun je misschien een patroon vinden in je klachten. Hierdoor kan het makkelijker worden om klachten te voorkomen of er in je bezigheden en planning rekening mee te houden.
6. Zorg voor een team om je heen
Misschien wel het belangrijkste: zorg voor een hecht team om je heen. Topsporters staan er nooit alleen voor, hebben een compleet team om zich heen voor begeleiding. Dit zijn personen in wie ze vertrouwen hebben en ze verder helpen. Dit wordt niet gezien als zwakte, maar juist als kracht. Ook voor mensen met reuma is het fijn om je ervaringen te delen, samen te kijken naar oplossingen, steun te voelen en gewoonweg samen te kunnen lachen. Erkenning is belangrijk, omdat het invloed kan hebben op het welzijn en dagelijks leven. Denk aan het wel of niet aan werk komen en het vinden of niet vinden van een manier om met het ziekzijn om te gaan. Je kunt pas echt verder wanneer je zelf én anderen erkennen en accepteren dat je ziek bent. Onderdrukte emoties door gebrek aan erkenning kunnen je lichaam extra belasten, waardoor de klachten die bij reuma horen kunnen verergeren.
Praktische tip: zorg voor een fijne kring aan mensen. Die kring hoeft niet groot te zijn; als je je maar thuis voelt bij de personen. Sluit je bijvoorbeeld aan bij een vereniging voor lotgenotencontact en start met een hobby of teamsport. En stel jezelf de vraag: Wat heb jij nodig om je situatie te verbeteren en je beter te voelen? Op welke manier kun jij dat regelen? En wie zou je daar bij kunnen helpen?
