Als je net de diagnose artrose hebt gekregen, vraag je je vast af hoe het verloop zal zijn. En heb je al een paar jaar artrose en merk je dat de pijn toeneemt, dan ben je ook benieuwd of je elk jaar opnieuw moet inleveren. Hoe zit dat? Wordt artrose slechter en slechter, of niet? We zetten de feiten op een rij.
Artrose: pijn en stijfheid
Artose is een chronische aandoening van het kraakbeen in een gewricht, die niet kan worden genezen. Het kraakbeen van het gewricht in de nek, onderrug, knieën en handen verslechtert. Klachten kunnen heel verschillend zijn; de meest voorkomende zijn stijfheid en pijn. Ze kunnen apart of in combinatie met elkaar optreden en in fases komen en gaan.
Wordt het erger?
Wordt artrose ernstiger door de jaren heen? Een lastige vraag, want artrose kent vele gezichten. We kunnen drie groepen onderscheiden:
- artrose blijft door de jaren heen stabiel;
- artrose ontwikkelt zich in een langzaam tempo;
- artrose heeft een zeer snel verloop
De tweede groep komt het meest voor: het merendeel van de mensen met artrose geeft aan dat er over een periode van twee jaar een toename is van pijnklachten. Artrose wordt niet voor niets een langzaam progressieve ziekte genoemd.; dat wil zeggen dat het niet over gaat en langzaam erger wordt. Veel mensen raken dan ook, vroeg of laat, min of meer beperkt in hun bewegingsmogelijkheden.
Grootste groep mensen heeft milde gewrichtsschade
Toch is de groep mensen met ernstige kraakbeenschade heel beperkt. De grootste groep heeft milde gewrichtsschade en wordt niet tot nauwelijks beperkt in het dagelijks leven. Dit komt omdat bij artrose het gewricht zichzelf probeert te herstellen en dat herstelproces beperkt vaak de schade. Toch is het moeilijk te voorspellen of iemand tot de minderheid behoort waarbij artrose steeds erger wordt, of tot de meerderheid waarbij dit niet het geval is.
Periodes van pijn
Vaak zijn er enkele periodes van pijn per jaar: periodes met meer klachten wisselen zich af met rustigere periodes. Dat kan samenhangen met een drukke periode, stress, weersinvloeden of een verkeerde beweging, maar kan ook zonder duidelijke oorzaak ontstaan. Klachten zijn vaak het hevigst na een periode van rust - bijvoorbeeld bij het opstaan.
Pijn versus schade
De hoeveelheid kraakbeenschade hoeft, gek genoeg, niets te zeggen over de mate van pijn. Sommige mensen met weinig zichtbare kraakbeenschade hebben veel pijn aan het gewricht, terwijl andere mensen met veel zichtbare kraakbeenschade nauwelijks pijn hebben. De wetenschap is er nog niet achter hoe dat komt.
Eén of meerdere gewrichten
Als er een duidelijke oorzaak is van artrose in een bepaald gewricht, is de kans groot dat het bij één gewricht blijft. Heb je bijvoorbeeld artrose in één kniegewricht door een beschadiging aan de meniscus, dan zorgt dat niet automatisch voor artrose in het andere kniegewricht. Is er geen mogelijke oorzaak voor artrose aan te wijzen, dan is de kans groter dat door de jaren heen in meerdere gewrichten artrose ontstaat
Artrose in de toekomst genezen
Over reuma en artrose horen we steeds vaker dat het niet meer onmogelijk is om het in de toekomst te genezen. De rolstoelen zijn anno 2019 gelukkig wel nagenoeg verdwenen uit de wachtkamer van de reumatoloog. Vooral de afgelopen twintig jaar is enorme vooruitgang geboekt.
Naar artrose wordt veel onderzoek gedaan. Er worden allerlei onderzoeken gedaan naar behandeling, afremming en zelfs genezing van artrose. Maar de oplossing is er helaas nog niet. Zo hopen wetenschappers met behulp van stamcellen een eind te maken aan kraakbeenslijtage en pijnlijke botten. Andere onderzoekers hopen in de toekomst de ziekte af te remmen of te genezen door een bepaalde stof in het gemuteerde gen dat artrose veroorzaakt, actiever te maken en af te remmen.
Kun je artrose vertragen?
Door artrose tijdig te herkennen en tijdig maatregelen te nemen, kan de ontwikkeling van artrose worden vertraagd. Dit kun je zelf doen:
- bewegen. Klachten kunnen verminderen door het pijnlijke gewricht te bewegen en de spieren eromheen te trainen;
- afvallen kan helpen om klachten te verminderen als er sprake is van overgewicht. Maar ook hier geldt: als je eenmaal artrose hebt, is het niet terug te draaien door af te vallen;
- voeding kan invloed uitoefenen of de kwaliteit van het kraakbeen en de mate van klachten. Zo is de zuur-base balans belangrijk, net als goede vetten eten en specerijen als gember en kurkuma gebruiken;
- fysiotherapie. Een fysiotherapeut kan je leren om op een verantwoorde manier te bewegen. Met speciale oefentherapie worden spieren versterkt en het uithoudingsvermogen verbeterd.
