Aankomen of afvallen?

Aankomen door stress

Laten we eerst beginnen hij het mechanisme dat onder stress binnen no time een gezellig zwembandje veroorzaakt. Dat heeft namelijk te maken met de hormonen die de stressreactie van je lichaam regelen. We vinden het gevoel wat stress je geeft vaak heel akelig en onaangenaam: hartkloppingen, zweet dat je uitbreekt en een onbestemd angstig gevoel. Maar je lichaam heeft het met deze reactie echt goed met je voor. Want als je geconfronteerd wordt met een stressor dan is de oerreactie van je lichaam: vechten! Of vluchten, of verstijven, maar net wat de situatie van je vraagt. Je moet je voorstellen dat we eigenlijk pas sinds 10.000 jaar in samenlevingen bij elkaar wonen. Al die miljoenen jaren daarvoor zwierven mensen rond in de woeste natuur vol met alle gevaren van dien. Kwam je toen een gevaarlijk dier tegen, dan kwam die vecht of vlucht reactie goed van pas en kon het je leven redden. Je lichaam werkt nog steeds zo, iets geeft je stress en je lichaam maakt in reactie daarop adrenaline en cortisol aan. Die hormonen zorgen ervoor dat je lichaam in staat van paraatheid wordt gebracht en er energie wordt vrijgemaakt zodat je kunt vechten of vluchten. Maar diezelfde hormonen, en dan met name cortisol, kunnen daarnaast zorgen voor een flinke toename in gewicht als de stress langdurig is.

De rol van cortisol bij aankomen

Cortisol heeft verschillende functies en zorgt onder andere voor meer eetlust en vetopslag na een stressor, zodat de calorieën die je verbrand hebt met vechten of vluchten voor de bedreiging, worden aangevuld. Nou rennen we tegenwoordig niet meer zo snel weg voor onze stressfactoren zoals we deden als er een wild dier achter ons aan zat en verbranden we dus meestal helemaal niks extra's. Maar dat maakt cortisol niet uit, dit hormoon zal je eetlust geven en alles wat je eet ook sneller en makkelijker opslaan in vet rondom je middel. Daarnaast heef cortisol ook invloed op de omzetting van schildklierhormonen. Zo kan het de omzetting van het inactieve schildklierhormoon T4 in de actieve variant T3 remmen, met als gevolg dat je stofwisseling trager wordt. Veruit de meeste mensen komen dan ook aan bij langdurige stress en maar een kleine groep valt onder die omstandigheden af.

Afvallen door stress

Na het bovenstaande verhaal kun je je voorstellen dat het vrij lastig is om af te vallen bij stress. Toch kan het en gebeurt het en dat heeft in de eerste plaats ook met hormonen te maken. Want als je te maken krijgt met stress, maakt je lichaam nog voordat er adrenaline en cortisol vrijkomen corticotropine aan. Dit stresshormoon remt juist je eetlust en legt de spijsvertering tijdelijk even plat. Dit hormoon zorgt ervoor dat alle energie naar de stressreactie kan gaan en wil voorkomen dat je iemand anders lunch wordt (denk: oertijd, wilde, enge beesten die je op willen eten).

Eetlust geremd

Bij sommige mensen houdt dit effect langer aan en wordt hun eetlust bij chronische stress langdurig geremd. Zelf heb ik het idee dat dit vooral gebeurt bij emotionele stress. Zo krijg je vaak langere tijd geen hap door je keel bij een sterfgeval of bij liefdesverdriet. Ook bij boosheid en verliefdheid, die beiden ook een vorm van stress opleveren, eet je vaak veel minder en verdwijnt je eetlust. Verder gaan sommige mensen ongemerkt veel meer bewegen als ze last hebben van stress. Dat zijn dan geen grote bewegingen, maar juist de kleine bewegingen zoals: wippen met je voet, ijsberen, friemelen, nagels bijten, enzovoort. Ongemerkt verbrand je met dit soort bewegingen een hoop energie.

Wil je meer weten over een gezond leven? Ga dan naar ons Natuurlijk & Gezond blog.