1. ‘Neppillen’ om beginnend reuma te bestrijden
Neppillen slikken? Het kan effectief zijn, gek genoeg. Gezondheidspsycholoog Andrea Evers volgt in samenwerking met de afdeling reumatologie van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), 141 deelnemers. In een periode van 19 maanden krijgen ze allemaal de gebruikelijke medicijnen om de ontstekingen af te remmen. Daarna blijft de helft van de deelnemers driekwart jaar het gebruikelijke medicijn slikken, in een aflopende dosering. Die hoeveelheid wordt aangevuld met placebopillen. Een deel van de reuma-pillen is dus nep. Maar welk deel? Dat weet alleen de apotheker.
Het blijkt dat placebo werkt, en dat heeft meerdere verklaringen. Het gaat Evers bij haar onderzoek om de lichamelijke conditionering, een verwachting dat het lichaam opbouwt en daar op reageert met allerlei fysieke reacties. Bij pijn maakt het lichaam dan bijvoorbeeld zelf pijnstillers aan.
Aan de andere kant is er een psychologische verklaring voor de werking van placebo: de positieve verwachting. Alleen al de aankondiging van de arts dat hij een krachtige pijnstiller toedient, vermindert bij ons mensen de pijn(beleving). Ook bij andere onderzoeken naar lichamelijke aandoeningen bleek de kracht van je mindset effectief te zijn. Het doel van placebo bij reuma is om dezelfde resultaten te bereiken met minder medicatie. Zeker omdat reuma wordt bestreden met medicijnen die ernstige bijwerkingen kunnen hebben.
2 Dankzij dit apparaat een snellere uitslag en diagnose
Wie last heeft van reuma is nu afhankelijk van een diagnose door de huisarts, echografie en röntgen. Daar gaat meestal tijd overheen, waardoor een behandeling op zich kan laten wachten. De Universiteit Twente bedacht daar wat op. Onderzoekers ontwikkelden een klein apparaatje waarmee je onder de huid kunt kijken. Het apparaat kan tot ongeveer 15 millimeter diep zien waar bloed zich bevindt en daardoor ontstekingen in gewrichten herkennen die je bij reuma ziet. Niet alleen nuttig bij het stellen van de diagnose, ook handig om te controleren wat het effect is van medicatie en of ontstekingen afnemen.
Voorlopig moeten we nog wel even geduld hebben: de verwachting is dat het speciale apparaatje binnen vijf tot tien jaar beschikbaar is. De bedoeling is dat ook huisartsen hier standaard gebruik van gaan maken.
3 Kopieerapparaat scant reuma in de handen
Het vaststellen van reuma in de handen wordt nu nog op gevoel uitgevoerd, meestal door in de hand te knijpen. Soms erg pijnlijk. De ‘HandScan’ die werd ontwikkeld, is het snelle, betrouwbare en pijnloze alternatief. Het apparaat werkt als een fotokopieerapparaat en onderzoekt de handen van mensen met reuma.
Met de HandScan kost het slechts vijf minuten om met een soort lichtbak de hand te doorschijnen en te meten welke plekken extra doorbloed zijn. Die extra doorbloeding duidt op ontstekingen. De verwachting is dat dit handige apparaat in de toekomst ook gebruikt kan worden voor andere aandoeningen, bijvoorbeeld artrose.
De scan wordt nu gebruikt bij het Máxima Medisch Centrum in Eindhoven, het is de bedoeling dat het ‘kopieerapparaat’ bij zeker zes medische centra gebruikt gaat worden.
4 Reumachip onderdrukt klachten
Onderzoekers van Academisch Medisch Centrum deden samen met Feinstein Institute for Medical Research in New York, een bijzondere ontdekking. Met een implanteerbaar apparaatje dat met elektrische stroomstootjes de lichaamszenuw nervus vagus prikkelt, worden de verschijnselen van reuma onderdrukt. De nervus vagus is onderdeel van het onwillekeurige zenuwstelsel en reguleert belangrijke processen als de ademhaling en hartslag.
Bij sommigen met reuma is deze zenuw minder actief. De chip, een soort pacemaker, zorgt ervoor dat de ontstekingsbevorderende stof tumor necrosis factor (TNF) geremd kan worden door middel van stimulatie van de vaguszenuw. Dat betekent dat de klachten afnemen en dat is onder meer goed nieuws voor mensen met reuma die onvoldoende reageren op medicijnen. Wanneer de reumachip op de markt komt, is nog onduidelijk. Daar gaan volgens de onderzoekers nog zeker vele jaren overheen.
5 Een pleister tegen kapot kraakbeen
Een pleister dat kapot kraakbeen in gewrichten weer herstelt. Klinkt onmogelijk, maar het bestaat. Professor Marcel Karperien van de Universiteit Twente ontwikkelde een injecteerbare pleister, bestaande uit een gel van lichaamseigen stoffen, die in een gewricht op kapot kraakbeen wordt geplakt. De pleister trekt cellen aan die in het gewricht nieuw kraakbeen laten ontstaan en is te vergelijken met een pleister op een huidwond.
De bijzondere pleister is getest in de gewrichten van paarden en al snel was er resultaat te zien. Allereerst bleek de gel veilig en zorgde deze vrij snel voor aangroei van nieuw kraakbeen. De pleister zal naar verwachting in 2018 bij mensen getest kunnen worden. Lees hier meer over deze kraakbeenpleister.
Meer reuma-blogs!
