Maar we beginnen bij het begin: want, wat is menstrueren nou precies en waarom wordt een vrouw ongesteld? De menstruatie is een proces dat zich ongeveer maandelijks herhaalt. Tijdens de menstruatie wordt een onbevruchte eicel afgestoten, samen met het eerder zo zorgvuldig opgebouwde baarmoederslijmvlies.
Bij iedere menstruatie verlies je bloed via de vagina. Dit bloed vang je op met tampons, maandverband, of wat tegenwoordig ook steeds meer aan populariteit wint: het meer milieuvriendelijke menstruatieondergoed of menstruatiecups.
De duur van de menstruatie varieert per persoon, maar je kunt uitgaan van ongeveer 4 tot 7 dagen bloedverlies. Bij sommigen duurt de ongesteldheid iets langer, bij anderen iets korter. Variaties zijn heel normaal.
Meestal ben je ergens tussen de 11 of 16 jaar oud als de eerste menstruatie plaatsvindt. Maar het moment waarop een meisje voor het eerst ongesteld wordt, verschilt per persoon. De gemiddelde leeftijd ligt tussen de 12 en 13 jaar. De eerste menstruatie noemen we ook wel de menarche.
Secundaire geslachtskenmerken
De secundaire geslachtskenmerken ontstaan vaak voor de eerste menstruatie. De borsten beginnen te groeien en ook het schaamhaar verschijnt. Daarnaast maakt een meisje in deze tijd van haar leven, de puberteit, een groeispurt door en worden de heupen breder.
Regelmaat in je menstruatie
Heeft je eerste menstruatie plaatsgevonden? Dan weet je dat je vanaf dan tot ruwweg je 50ste (ongeveer) iedere maand een keer ongesteld wordt, als je niet in verwachting bent van een kindje. De menstruatie is overigens in het begin vaak nog niet meteen regelmatig. Het kan tot twee jaar duren voordat je een regelmatige cyclus hebt.
Voor de eerste menstruatie al vruchtbaar
Goed om te weten is dat je ook voor je eerste menstruatie al zwanger kunt worden. De eerste eissprong vindt namelijk zo’n twee weken voor je eerste menstruatie plaats. En als je nog nooit ongesteld bent geweest, weet je dus niet wanneer dat is.
De menstruatie houdt niet je hele leven lang aan. Je cyclus stopt namelijk, als je de menopauze bereikt: je allerlaatste menstruatie. Een moment dat je alleen achteraf kunt bepalen. Pas als je een jaar niet meer ongesteld bent geweest, kun je zeggen dat je de menopauze gehad hebt. Dit is meestal ergens tussen de leeftijd van 45 en 55 jaar.
De menopauze wordt voorafgegaan door een aantal jaar van overgangsklachten en onregelmatige menstruaties. Maar ook na de laatste menstruatie kun je vaak nog klachten van de overgang ervaren. Denk aan stemmingswisselingen, opvliegers, nachtelijk transpireren en droge slijmvliezen. De hele periode waarin je lichaam overgaat van vruchtbaar naar onvruchtbaar heet de overgang en de menopauze is één dag in deze periode.
Op zoek naar meer informatie over de overgang? Lees dan verder in de grote Overgang special >>.
De meeste vrouwen zijn geen fan van ‘de tijd van de maand’, waarin ze bloed verliezen en soms daarbij ook allerlei klachten ervaren. Het is een heel normaal verschijnsel. De menstruatiecyclus is belangrijk om mogelijk ooit zwanger te worden en een kindje te mogen verwachten. En bij die cyclus hoort nou eenmaal ook het ongesteld worden. Wanneer de rijpe eicel niet bevrucht wordt, wordt deze samen met het baarmoederslijmvlies afgebroken en afgevoerd, om plaatst te maken voor de volgende cyclus: een nieuwe kans op zwangerschap.
De menstruatiecyclus bestaat uit verschillende fases:
- Menstruatie: De menstruatie wordt gezien als het begin van je cyclus. De eerste dag dat je ongesteld bent, is dag 1 van je cyclus.
- Folliculaire fase: Na de menstruatie komt de fase waarin een nieuwe eicel rijpt. De eierstokken bereiden zich voor op de nieuwe eisprong.
- Eisprong: Een rijpe eicel komt vrij uit een van de eierstokken. Dit noemen we de ovulatie of eisprong.
- Luteale Fase: De tijd tussen de eisprong en je menstruatie noemen we de luteale fase van je cyclus. Als er geen bevruchting plaatsvindt, stopt de opbouw van het baarmoederslijmvlies en komt er uiteindelijk een nieuwe menstruatie op gang. Je cyclus begint weer van voor af aan.
Hoe deze fases precies in zijn werk gaan en welke hormonen hierbij een rol spelen lees je in het hoofdstuk Menstruatiecyclus >>
