Als je artrose hebt, weet je natuurlijk veel over de aandoening, wat de oorzaak is, wat eraan gedaan kan worden en wat je zelf kunt doen. Maar er is meer! We zetten meer opmerkelijke weetjes over artrose op een rij.
Zeven verrassende vragen en antwoorden over artrose
Vraag 1: hebben mensen in warme landen minder vaak reuma omdat het daar lekker warm is?
Misschien heb je wel eens gelezen dat warmte de gewrichten goed kan doen en dat bij koud weer de gewrichten extra pijn doen. Dat klopt. Maar zijn er in landen met een warm klimaat dan ook minder mensen met artrose?
Schommelingen in temperatuur, vochtigheid en luchtdruk (onweer!) kunnen pijn verergeren, ervaren veel mensen met reuma. Doordat gewrichten en spieren niet allebei evenveel uitrekken of samentrekken, heb je meer pijn. Warm weer verzacht de reuma juist iets, warmte zorgt voor een betere doorbloeding.
Er zijn echter geen grote verschillen wereldwijd hoe vaak artrose voorkomt. Het kan natuurlijk wel zo zijn dat mensen in bijv. Spanje, of andere warme landen, minder last ervaren van deze ziekte.
Vraag 2: krijg je artrose als je met je vingers knakt?
Knakkende gewrichten kunnen een teken zijn dat iets in je lichaam vastzit en gekraak kan wijzen op artrose. Maar als je zelf je vingers knakt, dan is dat vooral een naar geluid. Met je vingers knakken zal er waarschijnlijk niet voor zorgen dat je je gewrichten belast of dat je artrose krijgt, blijkt uit meerdere onderzoeken.
Als je met je vingers knakt of hard aan je vingers trekt, ontstaat er een onderdruk in het vocht waardoor er een beetje verdampt. Daardoor wordt de druk weer normaal en dat zorgt voor die 'knak'.
Er zijn wel wetenschappers die vermoeden dat het gewrichtskapsel slapper kan worden als je vaak je vingers knakt of knakkende gewrichten hebt.
Vraag 3: waarom is zwemmen met artrose gezond, maar voetballen minder gezond?
Sporten is sowieso gezond! Door het aangetaste gewricht te bewegen, voed je het kraakbeen en versterk je de spieren rondom het gewricht. En sterkere spieren zorgen voor meer steun. Het gevolg: minder pijn in de gewrichten.
Het is wel belangrijk om een sport te kiezen waarbij je je spieren traint zonder je gewrichten te zwaar te belasten. Daarom is een sport als zwemmen prima geschikt, maar een intensieve sport als voetbal veel minder.
Vraag 4: kunnen dieren ook artrose krijgen?
Jazeker. Honden, paarden en zelfs katten kunnen artrose krijgen. Hoe vaak het voorkomt is niet bekend. Niet alle dieren worden regelmatig door de dierenarts onderzocht, waardoor het lastig is om te zeggen hoeveel er daadwerkelijk artrose hebben. Van katten bijvoorbeeld ligt de schatting tussen de 26 en 90 procent - behoorlijk ruim dus.
Het komt vooral voor bij oudere dieren en er wordt, net als voor mensen, continu gezocht naar behandelmogelijkheden tegen deze reumatische aandoening. Voor paarden met artrose is het inmiddels zelfs mogelijk stamceltherapie te ondergaan.
Vraag 5: waarom wel artrose in de knie, maar niet in de kaak?
Als je denkt aan artrose, is de kans groot dat je denkt aan een knie, rug, nek, hand of heup met deze reumatische aandoening. Dat is niet gek: artrose komt meestal voor in deze gewrichten. Zo heben ongeveer 600 duizend Nederlanders artrose in de knie en 359 duizend heupartrose.
Het komt alleen minder vaak voor in een gewricht als de kaak, omdat meestal de gewrichten die gewicht dragen worden getroffen. Toch kan artrose in elk gewricht in het lichaam voorkomen, dus ook in de kaak. Als artrose gelijktijdig in meerdere gewrichten voorkomt, wordt dit poly-artose genoemd.
Vraag 6: waarom hebben meer vrouwen dan mannen artrose?
In 2016 waren er zo'n 1,2 miljoen mensen bij wie de huisarts de diagnose artrose stelde. Het ging toen om ruim 432 duizend mannen en meer dan 818 duizend vrouwen. Bijna het dubbele aantal vrouwen dus!
Waarom vrouwen gevoeliger zijn voor deze ziekte weten we niet precies. Hormonale factoren lijken een rol te spelen. Overigens krijgen steeds meer mensen artrose - deels door de toename van overgewicht - en is de stijging onder mannen sterker dan onder vrouwen.
Vraag 7: waarom geeft artrose (vooral in de ochtend) pijn?
Vaak wordt bij artrose gedacht dat het kraakbeen pijn doet. Maar dat klopt niet. In bot en kraakbeen zitten namelijk geen zenuwen. De pijn komt mogelijk van gewrichtskapsel, gewrichtsbanden, slijmbeurzen of botvlies.
Als kraakbeen dunner wordt, gaat het bot daaronder namelijk reageren met vergroeiingen. Die kunnen pijnlijk drukken op omliggende weefsels. Ook kunnen zenuwen bekneld raken. Koude of warme kompressen kunnen wat verlichting geven.
Door artrose treedt er verlies op van de elasticiteit van het gewrichtskapsel. Hierdoor ontstaat startpijn; wat je voelt is dat het minder elastische gewrichtskapsel wordt opgerekt. Vooral uit bed komen (als je lang hebt gelegen) of opstaan vanuit een stoel (als je een tijd hebt gezeten) is dan moeilijk en pijnlijk. Is het gewrichtskapsel na een paar minuten weer opgerekt, dan verdwijnt de startpijn.
