PSA-waarden prostaat

De helft van de mannen boven de 50 kent ze wel: problemen (prostaatklachten) die door een groeiende prostaat worden veroorzaakt. De prostaat is een walnoot-vormige klier die de urinebuis omsluit aan de ingang vanaf de blaas. Na de puberteit kan hij elk jaar wat in grootte toenemen, waardoor de urinebuis wordt samengedrukt. De plasproblemen en klachten die ontstaan zijn vaak hinderlijk:

• vaak plassen (ook ’s nachts);
• urine druppelen;
• vertraagd plassen;
• een gevoel van onvolledige lediging van de blaas.

Heb je plasproblemen en wil je weten of die mogelijk veroorzaakt worden door een goedaardige prostaatvergroting? Doe dan de prostaattest.

Heb je prostaatklachten en wil je meer weten over het meten van PSA-waarden, lees dan dit artikel verder.

Om de prostaat te onderzoeken kunnen de PSA-waarden in het bloed worden gemeten. Met een PSA-test wordt de kans op prostaatkanker onderzocht.

De prostaat is een kleine, walnootvormige klier die bij mannen net onder de blaas om de urinebuis heen ligt. De prostaat produceert een alkalisch en melkachtig gekleurd vocht, dat zorgt dat zaadcellen na een zaadlozing buiten het lichaam langer actief en in leven blijven. Meestal wordt de prostaat groter naarmate je ouder wordt. Deze verandering is in de meeste gevallen goedaardig. Toch zijn veel mannen hier ongerust over. Daarom kan een arts de prostaat onderzoeken. Dat kan door middel van lichamelijk onderzoek en bloedonderzoek.

• Door middel van bloedonderzoek wordt er getest op PSA;
  Lees dit artikel verder om te weten wat de voor- en nadelen van dit onderzoek zijn. Op basis van afwegingen kun je bepalen of je dit onderzoek wilt laten doen naar prostaatkanker.
  
  
• Bij lichamelijk onderzoek onderzoekt de arts de prostaat door met een vinger via de anus de prostaat te toucheren, bevoelen. Een afwijkende vorm kán op prostaatkanker wijzen.
  Echter, ook als de prostaat normaal en gelijkmatig aanvoelt, is prostaatkanker niet uitgesloten. Hieronder een plaatje van rectaal onderzoek van de prostaat.
  
  
• Deze onderzoeken geven alleen aan of je een verhoogde kans hebt op prostaatkanker. Er zijn nog andere onderzoeksmethoden voor de prostaat, zoals een echo en het nemen van een biopt van prostaatweefsel.

Door middel van bloedonderzoek kan het PSA-gehalte van het bloed gemeten worden. Het meten van de PSA-waarden met een test, kan gewoon via de huisarts.

De PSA-waarden worden hoger naarmate een man ouder wordt. Hieronder zie je een tabel met de normaalwaarden van de PSA per leeftijdscategorie. De PSA-waarden variëren zoals je ziet tussen 2,5 µg voor een man van 40 tot 50 jaar, tot meer dan 7,5 µg voor iemand die ouder is dan 70 jaar.

De uroloog ziet een PSA-waarde van meer dan 3 of 4 µg soms als voldoende reden een prostaatbiopsie te doen. Een prostaatbiopsie is het nemen van weefselmonsters van de prostaat.

Als de PSA-waarden verhoogd zijn, kan dat wijzen op aandoeningen als ontstekingsreacties (infectie), trauma (beschadiging van het weefsel) of prostaatkanker¹.
Een hoge PSA-waarde kan dus wijzen op prostaatkanker, maar daarentegen bewijst een lage PSA-waarde niet dat je geen prostaatkanker hebt.
Het PSA wordt met de leeftijd hoger, maar ook bij:

• een prostaatontsteking;
• goedaardige prostaatvergroting;
  
• prostaatkanker.

Als de PSA verhoogd is, dan kan de arts besluiten een vervolgonderzoek in het ziekenhuis te plannen om vast te stellen of je prostaatkanker hebt.

Wat zeggen hoge PSA-waarden over de kans op prostaatkanker?

Regelmatig wordt een verhoging van het PSA gemeten zonder aanwijsbare oorzaak. Dit geeft vaak onzekerheid en stress. En dat is dus niet altijd nodig.
De kans namelijk dat je geen prostaatkanker hebt, is heel groot: 8 op de 10 mannen met een verhoogde PSA-waarde blijkt namelijk geen prostaatkanker te hebben (80%).

Prostaatkanker ontwikkelt zich zo langzaam dat behandeling vaak niet nodig is. De meeste mannen met prostaatkanker gaan er niet aan dood, maar overlijden door ouderdom of door andere ziekten.

Voordelen van het bloedonderzoek naar PSA-waarden:

• het bloedonderzoek naar PSA-waarden geeft vooral geruststelling, maar helaas geen zekerheid. De kans op prostaatkanker bij normale PSA-waarden en een normale prostaat is heel laag, namelijk 1%;
• voelt de prostaat niet normaal of is het PSA verhoogd, dan is verder onderzoek nodig en kan prostaatkanker worden ontdekt.

Nadelen van het bloedonderzoek naar PSA-waarden:

• lichamelijk onderzoek en PSA-onderzoek geven ook samen geen zekerheid over het hebben van prostaatkanker;
• ondanks dat de prostaat goed kan aanvoelen en de PSA goed is, kan er wel prostaatkanker zijn.

Meerdere keren per nacht plassen? Zwakke urinestraal? Nadruppelen? Dit zijn typische verschijnselen van een goedaardige prostaatvergroting.
De prostaattest geeft een indicatie of dit mogelijk het geval is. Doe de A.Vogel prostaattest!
_{* gebaseerd op de Internationale Prostaat Symptoom Score}

Bij mannen kan een vergrote prostaat de afvoer van urine belemmeren. Ook een uitzakking van de blaas dat kan doen. Bovendien kunnen nierstenen de doorgang belemmeren. Dit kan een blaasontsteking veroorzaken en dient vastgesteld te worden door een arts. Twijfel je dus of er sprake is van een blaasontsteking of vergrote prostaat, neem dan contact op met de huisarts.

• Prostaatklachten
• Prostatitis
• Blog: prostaat en voeding
• Dames, check de mannen in je leven