Hart en bloedvaten

Het hart is feitelijk een krachtige, holle spier die al het bloed via de bloedvaten door het lichaam pompt. Hierdoor krijgen alle cellen in de spieren, organen en hersenen op tijd zuurstof en voedingsstoffen en ze kunnen daardoor werken.

Dit kloppen van het hart is een onvermoeibaar systeem: gemiddeld klopt het hart zestig tot zeventig keer per minuut. Per dag is dat ruim negentigduizend keer.

Bij hardlopen of spanning gaat het hart sneller kloppen omdat de spieren meer zuurstof nodig hebben. De hartslag kan dan oplopen tot meer dan honderd slagen per minuut.

Bij iedere samentrekking van het hart wordt het bloed de slagaderen ingeduwd, zodat de weefsels zuurstof en voedingsstoffen krijgen. Dit transport loopt via het netwerk van slagaderen en haarvaten. Op de terugweg neemt het bloed via de aderen het zuurstofarme bloed mee. Zo vinden afvalstoffen en kooldioxide hun weg naar buiten.

De druk die ontstaat bij het rondpompen van het bloed, wordt de bloeddruk genoemd. De bloeddruk is de druk op de binnenwand van de slagaderen van de grote bloedsomloop. Deze is het hoogst als het hart het bloed in de slagaderen pompt en het laagst als het hart ontspant. Om die reden wordt de bloeddruk altijd met twee getallen aangeduid.

Een gezond hart, een gezonde bloedsomloop en gezonde bloedvaten zijn cruciaal voor een energiek en vitaal leven. Er is dus alle reden om het hart en de bloedvaten in goede conditie te houden.

Gezonde voeding is essentieel voor een gezond hart en gezonde bloedvaten. Door evenwichtig te eten, houd je namelijk je cholesterolgehalte op peil. En dat helpt bij het behoud van gezonde hart- en vaatfuncties. Goede voedingsmiddelen zijn bijvoorbeeld:

• magere en halfvolle zuivelproducten;
• beleg met veel onverzadigde vetten;
• olie of dieetvet voor de warme maaltijd;
• veel groente en fruit;
• één tot twee keer per week vis.

Wees juist matig met:

• verzadigde vetten;
• eieren en orgaanvlees;
• alcohol;
• koffie;
• voedingsproducten die veel cholesterol bevatten.

Transvetzuren zijn van nature onverzadigde vetzuren die door de voedingsindustrie via een chemisch proces (hydrogenatie) kunstmatig verzadigd worden. Een andere term die hiervoor vaak wordt gebruikt is ‘harden’. Op de ingrediëntenlijst van voedingsmiddelen waarin transvetzuren voorkomen, staat meestal ‘gehydrogeneerd plantaardig vet’ of ‘gehard plantaardig vet’. Deze transvetzuren worden veel gebruikt in de industrie, omdat ze (in tegenstelling tot natuurlijke oliën) niet vloeibaar, lang houdbaar en relatief makkelijk te verpakken zijn.

Het feit dat vetten een slechte reputatie hebben en als ongezond worden beschouwd, is vooral te wijten aan deze transvetzuren. Onverzadigd vet, bijvoorbeeld vloeibare olie die rijk is aan onverzadigde vetzuren, is echter helemaal niet ongezond. Deze vetten passen juist uitstekend in een gezond voedingspatroon.

De gezondheid van het hart hebben we deels in eigen hand. Er is een aantal effectieve manieren die zorgen dat het hart in goede conditie blijft:

• zorg elke dag voor een halfuur beweging, het liefst in de buitenlucht;
• eet bewust. Daarmee wordt een gevarieerd menu bedoeld dat rijk is aan verse producten en volop vitamines en mineralen. Er zijn veel voedingsproducten die specifiek bijdragen aan een gezond hart;
• stop met roken;
• vermijd overgewicht;
• voorkom aanhoudende stress.

Bewegen is ook erg belangrijk voor gezonde hart- en bloedvaten. Een middagwandeling, een klusje in de tuin, een spelletje tennis of voetbal... eigenlijk maakt het niet uit wát je doet. Zo'n 30 minuten per dag bewust bewegen is al voldoende.

Maar wat doet bewegen nou precies met je lichaam? Het geeft je een betere conditie, maakt je spieren sterker en verhoogt je weerstand. Bovendien is het samen met gezond eten een perfecte manier om je gewicht onder controle te houden. En dat is weer erg belangrijk voor een gezond hart!

Je verwacht het misschien niet, maar zélfs muziek kan bijdragen aan een gezond hart en gezonde bloedvaten. Wanneer je namelijk luistert naar je favoriete muziek, zullen je bloedvaten zich verwijden waardoor het bloed beter doorstroomt. Dat is wat wetenschappers van het medisch centrum van de universiteit van Baltimore (VS) zeggen op basis van onderzoek. Het effect zou zelfs vergelijkbaar zijn met sporten als aerobics. Dus laat die cd's maar draaien!

• Cholesterol